Hubble Uzay Teleskobu

Hepimizin haberlerde adını duyduğu ünlü Hubble Uzay Teleskobu, ismini astronom Edwin Hubble'dan almaktadır.

Edwin Hubble kimdir ve niye dev bir teleskoba onun adı verilmiştir konusunu açılamaya çalışacağım.

1889 yılında Amerika Birleşik devletlerinde doğan Hubble, 1910 yılında Chicago Üniversitesi‘nde Fen Bilimleri Bölümü’nden mezun oldu. Ama Hubble'ın babası John Powell Hubble oğlunun Avukat olmasını istiyordu. Bunun üzerine Edwin Hubble burslu olarak gittiği İngiltere Oxford Üniversitesi‘nde bu kez hukuk okudu 1912 yılında mezun oldu. Ülkesine döndükten çok kısa süre sonra John Hubble vefat etti. Ölümünden önce oğlundan hukuk alanında çalışmasını istedi. Bunun üzerine Edwin Hubble Kentucky Eyaleti’nin Louisville kentinde bir hukuk bürosu açtı ve 1914 yılına kadar bu hukuk bürosunda avukat olarak çalıştı.

Ama avukatlık onun uzaya olan ilgisini etkilemedi. Tekrar Yıldızları izlemeye geri döndü. 1914 yılında Chicago Üniversitesi Yerkes Gözlem evinden doktora çalışması yaptı ve asistanlık önerisi alınca orada öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı. I. Dünya Savaşında Fransa‘ya asker olarak gönderildi.

Savaş dönüşü 1919 yılında, Mount Wilson Gözlemevi’nde çalışmaya başladı. Hubble, Mount Wilson ‘da çalışırken, Hooker teleskobu aracılığıyla çektiği fotoğraflarda bir yıldızın durmadan yer değiştirdiğini fark etti. Yer değiştiren yıldızın aslında bir başka galaksi andromeda Galaksisi) olduğunu tahmin etti.

O zamanlar çoğu gökbilimci, bütün evrenin, bizim gökada Samanyolu'ndan ibaret olduğunu düşünüyordu. Fakat Hubble yapığı çalışmalar sonucunda, bu gün Andromeda Galaksisi dediğimiz Gökadanın ucunda birtakım yıldızlar gördü ve onların Samanyolu'nun çok ötesinde oldukları tahmininde bulundu. Çalışmaları, Andromeda'nın başka bir galaksi olduğunu, dolayısıyla bizimkinin dışında başka gökadaların da var olduğunu kanıtladı. Ayrıca Hubble, ışık tayfı konusunu da inceledi. Çünkü ışık tayfı sayesinde yıldızların ve gezegenlerin dünyadan uzaklaştığını buldu.

Hubble evreni bir balon, üzerindeki noktaları ise birer gezegen olarak kabul edersek balon şiştikςe gezegenler birbirlerinden uzaklaşacaktır hipotezini ortaya attı. Buna dayanarak balonun gazını boşaltırsak; yani zamanı geri alırsak, gezegenler birbirlerine yaklaştırırsak ve 0sıfır) hacim ve sonsuz yoğunluğu oluşturacaktı. Evrenin başlangıcının Bigbang yani büyük bir patlama ile olacağını tahmin etmiştir.

Gerideki yıldızların daha kırmızı olduğunu keşfetti. Kızıla kaymanın olabilmesi için, yıldızların bizden uzaklaşmaları gerektiğini anladı ve galaksilerin yoğunluğu azaldıkça ışık tayfında kızıla kaymanın arttığını fark etti.

Aslında Albert Einstein teorik olarak evrenin durağan olamayacağını ispatlamış ancak zamanın görüşlerine ters düşmemek için açıklamamıştır ve bu konuyu Einstein "Kariyerimin En Büyük Pişmanlığı" olarak açıklamıştır.

1920’lerin ortalarında, Edwin Hubble, astronom arkadaşı Milton Humason ile birlikte galaksilerin renk spektrumlarına bakarak galaksilerin birbirinden uzaklaştığını, dolayısıyla evrenin genişlediğini tespit ettiler. Dahası bu uzaklaşma doğrusal bir hızda gerçekleşiyordu. Hubble ve Humason araştırmalarını 1929’da yayınladılar. Bu araştırma bilim çevreleri tarafından olağanüstü bir ilgiyle karşılandı. Evrenin genişlediğine ilişkin kuramı ortaya attı. Hubble ayrıca Bigbang teorisinini ilk ortaya atan bilim adamıdır. Çoğu bilim adamı bunun, genişleyen bir evrende yaşadığımız anlamına geldiğini düşünse de, Hubble daha fazla deneysel kanıt olmadığını düşünüyordu.

Binbang için bir ‘SON’ öngören başlıca iki teori ortaya atıldı: 1. Büyük büzüşme; 2. Büyük soğuma. Birine göre evren büzüşerek başladığı moktaya dönecek veya galasiler, yıldızlar ve gezegenler birbirlerinden uzaklaşarak enerjileri bittiğinde donacaklar.

1936’da Edwin Hubble, ekstragalaktik astronomi alanındaki araştırması üzerine tarihi ve açıklayıcı bir eser olan Bulutsular Ülkesini yayınladı. Hubble, II. Dünya Savaşı sırasında Maryland’deki Aberdeen Proving Grounds’te çalışmaya gittiğinde, Mount Wilson Gözlemevi’nde 1942’ye kadar çalıştı. Savaş sırasında yaptığı hizmet için, 1946’da, Liyakat Madalyası aldı.

Hubble, 28 Eylül 1953’te ölene kadar Kaliforniya’daki Palomar Gözlemevi’nin yanı sıra, Mount Wilson Gözlemevi’nde de araştırma yapmaya devam etti.

Hubble'ın adını taşıyan dev bir teleskop, 1990 yılında uzaya fırlatıldı.

Hubble'ın adıyla gönderilen Teleskop Milyarlarca Galaks'nin resimlerini dünyaya iletti.

Işık ile yapılan çalışmalar sonucunda Evren'in yaşının 14,5 milyar yıl olduğu sonucuna varıldı.